Święty Jan Nepomucen, prezbiter i męczennik - patron dnia (21.05)

Jan Nepomucen urodził się w Pomuku (późniejsza nazwa Nepomuk) koło czeskiej Pragi w roku 1348 r. Pierwsze znane wiadomości pewna z jego życia pochodzą z roku 1370. Był wtedy klerykiem, Jan wpsiany był do dokumentów kurii biskupiej w Pradze jako notariusz. Świecenia kapłański otrzymał w  1380 roku i został proboszczem w kościele św. Galla (Gawła) w Pradze, pełniąc równocześnie obowiązki notariusza przy arcybiskupie Pargi Jania Jenzenstena. Od roku 1381 rospoczął studiowa prawnicze na uniwersytecie w Pradze. W latach 1382-1387 studiował także w Padwie, a w roku 1387 już jako doktor prawa powrócił do Pragi. Został wtedy mianowany kanonikiem  kolegiaty św. Idziego, a w dwa lata później również kanonikiem przy kościele świętych Piotra i Pawła w Wyszehradzie. Kolejno w  roku 1390 został archidiakonem i proboszczem w Zatoc (Saaz). Stamtąd arcybiskup Pragi powołał JanaNepomucena  na swojego wikariusza generalnego. Wielce zaszczytny był to urząd, gdyż dawał Janowi pierwsze miejsce po metropolicie w praskiej diecezji. Podczas ostrego sporu między królem Wacławem IV Luksemburczykiem a arcybiskupem Pragi,  Jan będąc ich mediatorem, został uwięziony przez króla razem z dwoma prałatami w dniu 20 marca 1393 r. i poddany torturom nawet w obecności samego króla. 

 

Po zadanych Janowi torturach na pół żywego zrzucono go w nocy z mostu Karola IV do rzeki Wełtawy, która przepływa przez środek Pragę. Ludowa legenda dodała do żywota głosząc, że Janowi przywiązano kamień młyński do szyi i że kamień ten urwał się; że niezwykła jasność obudziła mieszkańców Pragi; że król, widząc poruszenie ludu, odbył z tego pwodu pokutę. Tyle legenda, gdyż 
wg "Kroniki" Tomasza Ebendorfera z Haselbach z 1450 r. Św. Jan Nepomucen zginął, gdyż odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi królowej Zofii małżonki królewskiej. Przez co św. Jan Nepomucen uważany jest za pierwszego męczennika za zachowanie tajemnicy spowiedzi. Ciało Męczennika znaleziono zostało po pewnym czasie w dniu 17 kwietnia i pochowano zostało w kościele Świętego Krzyża, położonym nieopodal rzeki. Po jakimś czasie przeniesiono je do grobowca pod katedrą praską i umieszczono napis: Johannes de Pomuk.

 

Po śmierci króla Wacława IV (+ 1419) kult Jana Nepomucena Męczennika począł się szerzyć spontanicznie. Bardzo szybko pojawiły się jego pierwsze żywoty, a nawet oddawana mu była liturgiczna cześć. W wieku Nazywany został "błogosławionym" i wymieniany wśród patronów Pragi i Czech od wieku XVII, jednak oficjalny proces beatyfikacyjny rozpoczęto dopiero w roku 1710 z polecenia cesarza Józefa I. Papież Innocenty XIII w 1720 roku potwierdził tytuł błogosławionego Jana. Ten sam papież zatwierdził tez tekst Mszy świętej i Liturgii Godzin ku czci Błogosławionego na Czechy, Austrię, Niemcy, Polskę i Litwę.

 

W dniu 19 marca 1729 roku, papież Benedykt XII ogłosił Jana Nepomucena świętym. Podobnie jak Język św. Jana Nepomucena, podobnie jak język św. Antoniego a Padwiy
jest całkowicie zachowany w specjalnym artystycznym, osobnym relikwiarzu katedry arcybiskupiej w Pradze.
Święty Jan Nepomucen jest patronem: zakonu jezuitów, Pragi, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy. Jest też patronem tonących oraz orędownikiem podczas powodzi.
wymieniany jest także jako patron mostów. Śladami niegdyś jego żywego kultu są liczne figury św. Jana Nepomucena stawiane na rozstajach dróg oraz w okolicy przepraw rzecznych.

Wiele jego figur można spotkać w całej Polsce. Jest także popularnym patronem kościołów i parafii.

W ikonografii Święty przedstawiany jest w stroju kapłańskim, w sutannie, rokiecie, birecie. W ręku palma męczeńska. Niekiedy trzyma palec na ustach (symbol zachowanej tajemnicy). Jego atrybutami są: klucz, książka, kłódka, krzyż w ręce, zapieczętowany list, most, z którego został zrzucony, pieczęć, wieniec z pięciu gwiazd, wieniec z gwiazd - w środku napis TACUI - "milczałem"; woda, zamek.