Święty Brat Albert Chmielowski, zakonnik - patron dnia (17.06)

 

Adam Chmielowski urodził się  w Igołomii pod Krakowem w dniu 20 sierpnia 1845 r.. Ochrzczony został (z wody) sześć dni później na chrzcie św. nadano mu imiona Adam Bernard. Był chrzczony dwa razy, raz z wody a w czasie uroczystego chrztu św. w warszawskim kościele Matki Bożej na Nowym Mieście  roku w dniu 17 czerwca 1847 dodano jeszcze imię Hilary. Adam pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej. Jako sześciolatek został poświęcony Bogu przez matkę podczas  ielgrzymki do Mogiły. Kiedy Adam  iał 8 lat, umarł jego ojciec, a sześć lat później
zmarła mu matka. Chłopiec kształcił się w szkole kadetów w Petersburgu, a następnie w gimnazjum w Warszawie. Studia podjął  w Instytucie Rolniczo-Leśnym w Puławach . a w latach 1861-1863. Razem z kolegami z IRL wziął udział w Powstaniu Styczniowym. Podczas walk 30 września 1863 roku został ciężko ranny w bitwie pod Mełchowem i dostał się do niewoli rosyjskiej. Miał wtedy 18 lat.
W prymitywnych frontowych warunkach, bez środków znieczulających amputowano mu nogę, co Adam zniósł niezwykle mężnie. Przez dłuższy czas przebywał w więzieniu w Ołomuńcu, skąd zwolniony został dzięki interwencji rodziny. Aby uniknąć represji ze strony władz carskich, wyjechał do Paryża, gdzie rozpoczął studia malarskie po których przeniósł się na krótko do Belgii i tam studiował inżynierię w Gandawie, lecz szybko zatęsknił do malarstwa aby ukończyć Akademię Sztuk Pięknych w Monachium. Wszędzie, tam gdzie przebywał, wyróżniał się chrześcijańską postawą, silną osobowością, która wywierała wpływ na otoczenie. Po ogłoszeniu amnestii carskiej w 1874 r. powrócił do kraju. Wtedy to zczął Adam poszukiwać sensu i nowego ideału życia, wyrazem czego stało się jego oryginalne malarstwo. Dotychczasowe prace oparał na motywach świeckich, a od tamtego czasu zaczął czerpać natchnienie z tematów religijnych. 

Adama Chmielowskiego przyniosły mu miano "polskiego Fra Angelico". Duże znaczenie w życiu duchowym Adama Chmielowskiego miały bez wątpienia rekolekcje, które odbył u jezuitów w Tarnopolu. Po nicvh właśnie w 1880 r. nastąpił zwrot duchowy w jego życiu. Będąc wtedy
w pełni sił twórczych porzucił malarstwo oraz rozliczne życie  towarzyskie i wstąpił do nowicjatu zakonu jezuitów w Starej Wsi ze szczerym zamiarem pozostania bratem zakonnym, jednak po pół roku,  opuścił nowicjat w stanie silnej depresji psychicznej. Adam leczył się w zakładzie dla nerwowo chorych w Kulparkowie koło Lwowa. Po leczeniu udał się do swojego brata na Podolu, gdzie w atmosferze spokoju i miłości powrócił całkowicie do równowagi psychicznej.

Zafascynowała go duchowość św. Franciszka z Asyżu, zapoznał się z regułą III zakonu i rozpoczął działalność tercjarską, którą pragnął upowszechnić wśród podolskich chłopówjednak wkrótce ukaz carski zmusił go do opuszczenia rodziny i Podola.

W 1884 r. przeniósł się do Krakowa i tam zatrzymał się przy klasztorze kapucynów. Pieniędzmi ze sprzedaży swoich obrazów wspomagał najbiedniejszych. Jego pracownia malarska stała się przytuliskiem. Tutaj zajmował się nędzarzami i bezdomnymi, widząc w ich twarzach sponiewierane oblicze Chrystusa. Poznał waru nki życia ludzi w tzw. ogrzewalniach miejskich Krakowa. Był to kolejny moment przełomowy w życiu zdolnego i cenionego malarza. Z miłości do Boga i ludzi Adam Chmielowski po raz drugi zrezygnował z kariery i objął zarząd ogrzewalni dla bezdomnych. Przeniósł się tam na stałe, aby mieszkając wśród biedoty, pomagać im w dźwiganiu się z nędzy nie tylko materialnej, ale i moralnej.
25 sierpnia 1887 roku Adam Chmielowski przywdział szary habit tercjarski i przyjął imię brat Albert. Dokładnie rok później złożył śluby tercjarza na ręce kard. Albina Dunajewskiego. Ten dzień jest jednocześnie początkiem działalności Zgromadzenia Braci III Zakonu św. Franciszka Posługujących Ubogim, zwanego popularnie "albertynami". Przejęło ono od zarządu miasta opiekę nad ogrzewalnią dla mężczyzn przy ulicy Piekarskiej w Krakowie. W niecały rok później brat Albert wziął również pod swoją opiekę ogrzewalnię dla kobiet, a grupa jego pomocnic, którymi kierowała siostra Bernardyna Jabłońska, stała się zalążkiem "albertynek".

Formacja dla kandydatów i kandydatek do obu zgromadzeń organizowana była w domach pustelniczych; najbardziej znanym stała się tzw. samotnia na Kalatówkach pod Zakopanem. Nowicjat był surowy, aby zawczasu z życia w tych zgromadzeniach mogły wycofać się osoby słabsze. Do trudnej pracy potrzeba bowiem było ludzi wyjątkowo zahartowanych zarówno fizycznie, jak i moralnie. Przytuliska znajdujące się pod opieką albertynów i albertynek były otwarte dla wszystkich potrzebujących, bez względu na narodowość czy wyznanie, zapewniano pomoc materialną i moralną, stwarzano chętnym możliwości pracy i samodzielnego zdobywania środków utrzymania.
Albert był człowiekiem rozmodlonym, pokutnikiem. Odznaczał się heroiczną miłością bliźniego, dzieląc los z najuboższymi i pragnąc przywrócić im godność. Pomimo swego kalectwa wiele podróżował, zakładał nowe przytuliska, sierocińce dla dzieci i młodzieży, domy dla starców i nieuleczalnie chorych oraz tzw. kuchnie ludowe. Za jego życia powstało 21 takich domów, gdzie potrzebujący otaczani byli opieką 40 braci i 120 sióstr. Przykładem swego życia Brat Albert uczył współbraci i współsiostry, że trzeba być "dobrym jak chleb". Zalecał też przestrzeganie krańcowego ubóstwa, które od wielu lat było również jego udziałem.

Zmarł w opinii świętości, wyniszczony ciężką chorobą i trudami życia w przytułku, który założył dla mężczyzn, 25 grudnia 1916 r. w Krakowie. Pogrzeb brata Adama Chmielowskiego odbył się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie w dniu 28 grudnia 1916 roku i stał się za razem pierwszym wyrazem czci powszechnie mu oddawanej. Św. Jan Paweł II beatyfikował go 22 czerwca 1983 r. na Błoniach krakowskich, a kanonizował 12 listopada 1989 r. w Watykanie. Jest patronem zakonów albertynek i albertynów, a w Polsce także artystów plastyków.

 

Postacią brata Alberta, artysty, który porzucił sztukę dla służby Bogu, był zafascynowany Karol Wojtyła już w latach swojej młodości. Tej postaci poświęcił dramat "Brat naszego Boga", napisany w latach 1944-1950. Sztukę zaczęto wystawiać w polskich teatrach zaraz po wyborze kard. Wojtyły na papieża. W 1997 r. na jej podstawie powstał film w reżyserii Krzysztofa Zanussiego pod tym samym tytułem.

W ikonografii św. Albert przedstawiany jest w szarobrązowym płaszczu zakonnym. Ramieniem otacza ubogiego.