Ty jesteś Piotr, czyli Opoka, i na tej opoce zbuduję Kościół mój (Mt 16, 18)

Papież Pius XI wyraził w swoim testamencie wolę bycia pochowanym jak najbliżej miejsca, w którym był grób św. Piotra. Wola papieża okazała się trudna do wypełnienia. Gdzie dokładnie w ogromnej bazylice znajduje się ten grób?

Pius XII zlecił prace archeologiczne pod posadzką watykańskiej bazyliki. Po wykopaliskach oraz badaniach historyków, archeologów i architektów, Pius XII zakończył jubileuszowy rok 1950 następującymi słowami:

Prace i badania przeprowadzone w Bazylice dały nam ostatecznie pozytywną odpowiedź: tak, odnaleźliśmy miejsce spoczynku Księcia Apostołów!

Po pożarze Rzymu w roku 64, cesarz Neron rozpoczął kolejne prześladowania chrześcijan. Wówczas, wedle tradycji, św. Piotr został ukrzyżowany na odwróconym krzyżu. Miejscem kaźni był cyrk na Wzgórzu Watykańskim. Początkowo ciało św. Piotra zostało złożone na pobliskim cmentarzu. Chrześcijaństwo mimo prześladowań rosło w siłę i grób stał się miejscem pielgrzymek i potajemnych nabożeństw.

W IV stuleciu cesarz Konstantyn zezwolił na wyznawanie wiary w Chrystusa i zadecydował o budowie bazyliki św. Piotra. Ołtarz nowego kościoła stanąć miał na miejscu grobu apostoła.

W 1941 r. niedaleko grobu, blisko jednej ze ścian z czasów Konstantyna, odkryto w małej płaskiej wnęce (zwanej loculus) skrzyneczkę z kośćmi. Dziesięć lat później, podczas kolejnej serii wykopalisk rozpoczętych w 1952 roku, a zakończonych w 1958 roku, włoska archeolog Margherita Guarducci odkryła napis w języku greckim oznajmujący: „Piotr jest tutaj”. To był ostateczny dowód z czym i kim mamy do czynienia.

Skrzyneczkę i jej zawartość poddano badaniom laboratoryjnym. Wykazały one, że kości należały do postawnego mężczyzny, w zaawansowanym wieku, cierpiącego na artretyzm. Szczątki datowano na pierwszy wiek naszej ery.

26 czerwca 1968 roku, Ojciec święty Paweł VI ogłosił:

Szczątki św. Piotra zidentyfikowano w sposób, który uważamy za przekonujący.

Większość relikwii została złożona z powrotem w niszy, za wyjątkiem tej ich części, która przeznaczona została do prywatnej kaplicy Ojca świętego.

Obecnie do podziemi bazyliki można dostać się wejściem położonym tuż przy zakrystii kościoła. Nieopodal wejścia można na ziemi odnaleźć kwadrat pokazujący, w którym miejscu stał obelisk, wyznaczający niegdyś centrum Cyrku Nerona miejsce śmierci Piotra.

Szczątki pierwszego papieża umieszczone są dokładnie pod ołtarzem św. Piotra ze wspaniałym baldachimem autorstwa Berniniego oraz kopułą autorstwa Michała Anioła.